Goedemorgen!
Vandaag heeft de noordelijke helft van het land waarschijnlijk te maken met mist of lage bewolking. Elders laat de zon zich ook af en toe zien. Het wordt 6 tot 9 graden en er staat weinig wind, hoofdzakelijk uit oostelijke richting. Komende nacht kan het licht vriezen.
Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.
De Belastingdienst heeft tot november al 150.000 meldingen van phishing binnengekregen. Dat is vier keer zo veel als in heel 2019, zegt het hoofd ICT van de fiscus in het AD.
Het gaat bij de fraudemeldingen om phishingmails, appjes en sms'jes, waarmee oplichters hun slachtoffers geld proberen af te troggelen in naam van de Belastingdienst. Ze schrijven bijvoorbeeld dat iemand snel een belastingschuld moet betalen om beslaglegging te voorkomen.
Volgens de fiscus gaan computercriminelen steeds geraffineerder te werk en spelen ze vaak in op de actualiteit. "Vanaf maart-april zagen we ineens talloze corona-gerelateerde phishingmails opduiken", zegt een woordvoerder van de Belastingdienst tegen de krant.
In Nieuwegein hebben archeologen een zwaard van 900 jaar oud gevonden. Het slagzwaard werd al in mei ontdekt, maar de vondst is nu pas bekendgemaakt.
Een zwaard uit die tijd dat nog in zo'n goede staat is, is uniek, zeggen de archeologen tegen RTV Utrecht. Het werd ontdekt bij opgravingen op bedrijventerrein Het Klooster, waar eerder ook al eeuwenoude skeletten en resten van een bruine beer werden gevonden.
Fijne zaterdag!
Black Friday is nog maar net achter de rug, of distributiecentra en pakketbezorgers maken zich klaar voor de volgende piekdagen. Pakjesavond, kerst en natuurlijk de inmiddels reguliere drukte van de coronacrisis: het zorgt er allemaal voor dat webwinkels miljoenen pakketjes per dag rondsturen. En dus zijn er extra handen nodig om die pakketjes te sorteren en te bezorgen.
Distributiecentra en pakketbezorgers creëerden de afgelopen maanden daarom duizenden (tijdelijke) banen. En dat terwijl de coronacrisis in veel andere sectoren juist banen kostte. Tegelijkertijd zijn er nog altijd zorgen over de arbeidsomstandigheden in de pakketindustrie.
Het distributiecentrum van Nederlands grootste webwinkel Bol.com is van Ingram Micro. Voor de piekweken huurt het bedrijf 1500 extra mensen in voor Bol, daarnaast gaan er nog eens honderden mensen extra aan de slag voor de distributie van andere webwinkels. De meeste nieuwe krachten zijn arbeidsmigranten, net als in andere jaren.
Verderop in de keten hebben ook de bezorgbedrijven hun personeelsbestand tijdelijk vergroot. De Nederlandse pakketmarkt is in handen van vier grote spelers: PostNL, DHL, DPD en GLS. Alleen al DHL bezorgt tijdens deze piekperiode een miljoen pakketjes per dag, een derde meer dan vorig jaar. En dus heeft het bedrijf dit jaar zo'n 3000 extra mensen aangenomen als bezorger of sorteerder.
Concurrent DPD verdubbelde de bezetting in de sorteercentra en bezorging naar 4000. Ook PostNL zet 1000 extra bezorgers in, terwijl dat aantal door aanhoudende coronadrukte al met 500 omhooggegaan was. GLS schroefde het aantal werknemers in sorteercentra op met een derde en het aantal bezorgers met een vijfde.
Een deel van de bezorgers werkt rechtstreeks voor een van de vier pakketreuzen. Maar een ander deel werkt voor onderaannemers: de mensen die via via de opdracht krijgen om het eigenlijke bezorgwerk te doen. En daar begint het te wringen.
Na een aanhoudende stroom voorbeelden van bezorgers die dagen van 13 uur maken, te laat uitbetaald krijgen en steeds meer pakketjes in dezelfde tijd moeten rondbrengen, begon de Inspectie SZW anderhalf jaar geleden een onderzoek naar deze onderaannemers. Sindsdien regent het boetes.
In een interview met NRC zei de Inspectie begin deze maand dat negen op de tien onderaannemers de zaken niet op orde hebben. Inmiddels zijn al ruim tachtig bedrijven onderzocht. "We hebben besloten om ook komend jaar met het onderzoek door te gaan", zegt een woordvoerder van de Inspectie nu.
DHL werkt met 1500 bezorgers via onderaannemers. De problemen zijn incidenten, zegt een woordvoerder. "Het grootste deel zijn nette, fatsoenlijke ondernemers." Toch ziet ook DHL in dat er iets moet veranderen om de incidenten uit te bannen. Zowel DHL als PostNL geven aan dat ze samen de misstanden bij onderaannemers willen bestrijden.
Ze helemaal niet meer inzetten is geen optie, meldt de woordvoerder. Daarvoor heeft DHL de onderaannemers te hard nodig. "Koopgekte met Black Friday, cadeautjes met de feestdagen, een ziekte waardoor de winkels sluiten. Het zijn allemaal oorzaken van tijdelijke schommelingen in de vraag", zegt de DHL-woordvoerder. "Om die schommelingen op te vangen hebben we een flexibele schil nodig."
DPD zegt zich "absoluut niet te herkennen" in het geschetste beeld door de Inspectie SZW. Het bedrijf zegt überhaupt niet met onderaannemers te werken.
"Als wij extra capaciteit nodig hebben in sorteercentra wordt er gewerkt met uitzendorganisaties. En daar liggen contracten aan ten grondslag. Als het over pakketbezorging gaat, dan werken wij samen met een vast aantal koeriers. Als zij extra capaciteit nodig hebben, zijn zij daarvoor verantwoordelijk om extra mensen te krijgen. Dat gezegd hebbende, werken wij wel alleen samen met koeriers met vaste chauffeurs in dienst die per uur worden betaald, en dus niet per pakket of route."
De onderaannemers zijn niet het enige punt van zorg. Ook werknemers in distributiecentra zijn mogelijk slachtoffer van misstanden. "We kregen signalen over te lange dagen, maar ook over gevaarlijke omstandigheden als vallende pakketten of ongevallen met vorkheftrucs", zegt de Inspectie-woordvoerder. Daarom is de Inspectie ook bij de distributiecentra een onderzoek begonnen.
Ook Ingram Micro - de uitbater van het distributiecentrum van Bol.com - kreeg een bezoek van inspecteurs. Het bedrijf is overtuigd van een goed rapport. "Mensen blijven mijn belangrijkste assets", zegt directeur Jaco Knetemann. "Ik kan het me niet veroorloven om slecht om te gaan met mijn mensen."
Vakbond FNV bevestigt dat Ingram Micro de zaken goed op orde heeft. "Maar het is heel goed dat de Inspectie ook bij andere centra gaat kijken", zegt Mari Martens, sectorhoofd Handel bij de vakbond. "Daar hebben we veel minder zicht op. Er werken veel arbeidsmigranten en maar nauwelijks vakbondsleden."
Bij de Belastingdienst zijn tot november 150.000 meldingen over phishing-praktijken binnengekomen, meldt het AD. Dat is ruim vier keer zo veel als de 35.000 meldingen van phishing die de fiscus vorig jaar kreeg. Het gaat om pogingen van cybercriminelen om mensen geld afhandig te maken door e-mails, sms'jes of WhatsApp-berichten te sturen uit naam van de Belastingdienst.
Volgens de fiscus gaan computercriminelen steeds geraffineerder te werk en spelen ze vaak in op de actualiteit. "Vanaf maart-april zagen we ineens talloze corona-gerelateerde phishingmails opduiken", zegt Jan Polkerman van de Belastingdienst tegen de krant. Aanvankelijk zetten de criminelen simpelweg "wegens corona" in bestaande fraudemails. Nu maken ze ook steeds vaker gebruik van sms en WhatsApp.
"Maar de Belastingdienst communiceert nooit per mail of sms", benadrukte de fiscus in juni al. Toen werd bekend dat het aantal fraudemeldingen bij de dienst zo'n twee tot drie keer hoger was dan normaal. In het begin van de coronacrisis kwamen er soms wel 10.000 tot 12.000 meldingen per week binnen.
De Belastingdienst probeert phishingwebsites zo snel mogelijk te blokkeren en adviseert mensen mogelijke fraude te melden.
Niet alleen de fiscus heeft overigens te maken met fraude. Sinds het begin van de coronacrisis zijn er bij de politie bijvoorbeeld veel meer aangiften tegen malafide webwinkels binnengekomen. Ook WhatsApp-fraude komt steeds vaker voor.
In de Cubaanse hoofdstad Havana hebben vrijdag tientallen musici, kunstenaars, journalisten en intellectuelen gedemonstreerd bij het ministerie van Cultuur. Volgens persbureau Reuters waren er meer dan 150 mensen op de been bij dit zeldzame protest tegen het regime. De betogers vroegen aandacht voor de situatie van veertien journalisten en artiesten die een dag eerder waren opgepakt.
Onder de gearresteerde betogers waren er vijf in hongerstaking gegaan om de Cubaanse rapper Denis Solís vrij te krijgen. Die werd begin deze maand opgepakt na een confrontatie met de politie. Volgens Solís was de politie zonder opsporingsbevel zijn huis binnengekomen. De rapper is veroordeeld tot acht maanden gevangenisstraf.
Sindsdien vragen collega-artiesten aandacht voor zijn situatie en voor de vrijheid van meningsuiting. Ze zijn verenigd in de zogeheten San Isidro-beweging. Die beweging bestaat al langer en staat uiterst kritisch tegenover de communistische regering van Cuba.
Donderdagnacht werden veertien San Isidro-leden opgepakt. Ze hadden zich verzameld in een huis in het oude gedeelte van Havana. Volgens de autoriteiten was dat in strijd met de coronaregels en moest de bijeenkomst daarom worden opgebroken.
Sommige Cubanen zeggen tegen Reuters dat de socialemediaplatforms in het land, waar de staat het monopolie heeft op telecommunicatie, na de arrestaties korte tijd niet toegankelijk waren. Volgens hen gebeurde dat om te voorkomen dat er nieuws over de inval zou worden gedeeld.
Latijns-Amerika-journalist Edwin Koopman noemt de protestacties in Havana heel uitzonderlijk. In het NOS-radioprogramma Met het Oog op Morgen zei hij dat er in het communistische land wel vaker demonstraties van eenlingen zijn, "maar niet van tientallen artiesten, journalisten en musici bij elkaar".
De Nederlandse mensenrechtenambassadeur Bahia Tahzib-Lie zegt dat het ministerie van Buitenlandse Zaken bezorgd is over de mensenrechten in Cuba. Het ministerie roept de Cubaanse regering op om de vrijheid van meningsuiting en het recht op demonstratie te respecteren.
Ook moeten willekeurige arrestaties worden voorkomen, aldus Tahzib-Lie op Twitter: