Bij gerichte aanvallen met explosieve drones zijn de afgelopen maanden in Haïti zeker 300 mensen om het leven gekomen. De drones worden ingezet door huurlingen die zijn gecontracteerd door de staat.
Volgens de Haïtiaanse autoriteiten zijn al deze slachtoffers bendeleden, maar de inzet van de vliegende explosieven roept bij zowel bondgenoten als critici vragen op over de strategieën van de interim-regering om de enorme macht van de Haïtiaanse straatbendes te beteugelen.
Op sociale media circuleren verschillende, veelal ongeverifieerde video's van aanvallen met zulke drones. Groepjes gewapende mannen rennen door smalle steegjes als ze worden opgeblazen door een ontploffende drone. De aanvallen zijn effectief en relatief goedkoop, zegt een wapenexpert tegen The Guardian: het zou gaan om zogeheten FPV-drones die voor zo'n tweehonderd dollar per stuk in Chinese webwinkels gekocht kunnen worden.
De inzet van drones door straatbendes onderling is niet nieuw in Latijns-Amerika. In het almaar voortdurende conflict tussen facties van het Mexicaanse Sinaloakartel worden drones gebruikt, en in Brazilië zouden gevangenisbendes granaten aan de drones hangen die ze elders kunnen laten vallen. De inzet van de laagdrempelige wapentechnologie in Haïti toont echter een nieuwe stap in de glijdende schaal waar het land zich al jaren in bevind.
Canada heeft via diens nationale politie zijn zorgen uitgesproken over de inzet van de drones in Haïti. De Canadese politie leverde drones aan het land met het idee ze te laten gebruiken bij surveillance en patrouilles. "De drone-aanvallen die zij hebben uitgevoerd, zijn in strijd met het nationale strafrecht van Haïti en het internationale recht inzake de mensenrechten", zegt een woordvoerder van deze politie tegen The New York Times.
Meerdere internationale mensenrechtenorganisaties zetten hun vraagtekens bij de inzet van de drones, onder meer vanwege het gebrek aan transparantie van autoriteiten over de slachtoffers. Wie controleert immers of al die ruim 300 slachtoffers daadwerkelijk criminelen waren, of dat er burgerslachtoffers bij zaten? Hoe worden doelwitten gekozen? En kan de inzet juridisch gezien wel genoeg onderbouwd worden?
Een extra heikel punt is dat de drones, die onder meer door buitenlandse partners zijn geleverd, worden bestuurd door huurlingen, wier vervolging in het geval van mensenrechtenschendingen moeilijk is. Eerder dit jaar meldde The New York Times dat de Haïtiaanse regering in zee is gegaan met Erik Prince, de beruchte oprichter van Blackwater, een private militaire onderneming die in verband wordt gebracht met mensenrechtenschendingen in Irak en Afghanistan.
Zij zouden een "geheime taskforce bemannen" vanuit het kantoor van de Haïtiaanse interim-premier Alix Didier Fils-Aimé, waarmee bendeleiders onder meer met drones aangevallen worden. Ook zou er gewerkt worden aan het samenbrengen van 150 huurlingen, bij voorkeur Amerikaans-Haïtiaanse veteranen, om in Haïti de wapens op te nemen tegen de straatbendes.
Aan de spiraal van geweld in Haïti kunnen nu dus drone-aanvallen en huurlingen toegevoegd worden. De vraag is wat de reacties van de machtige bendes zal zijn: in juni werden drie leden van de Viv Ansanm, een machtige bendecoalitie, gearresteerd in de Dominicaanse Republiek toen ze zelf probeerden drones te kopen, zo schreef de Haïtiaanse krant Le Nouvelliste. En hoewel de drones nu al enkele maanden ingezet worden, met dus honderden doden als gevolg, lijkt het territorium dat in handen is van de bendes alleen maar toe te nemen. Volgens de laatste cijfers van de Verenigde Naties gaat het inmiddels om 90 procent van de hoofdstad Port-au-Prince.
Het inmiddels al jaren durende conflict in Haïti, dat losbarstte na de moord op president Jovenel Moïse in 2021, heeft voor 1,3 miljoen ontheemden gezorgd. Ziekenhuizen, scholen, bedrijven: al jaren zijn ze gesloten. Een door de VS opgezette politiemissie, aangestuurd door Keniaanse politieagenten, maakte weinig indruk op de bendes, mede omdat deze politiemissie zelf kampte met een tekort aan geld en materieel. De bendes blijven intussen geld verdienen met de smokkel van wapens, drugs, mensen en brandstof.
De lijst met mensenrechtenschendingen is lang. Moorden, ontvoeringen, verkrachtingen. Een enorm tekort aan voedsel voor zeker de helft van de 12 miljoen inwoners. En ruim 4000 geregistreerde moorden in de eerste zes maanden van dit jaar: een stijging van 24 procent ten opzichte van 2024. Het geweld, dat al zo lang duurt en van Haïti een van de meest schrijnende humanitaire crises ter wereld heeft gemaakt, kan allang niet meer beteugeld worden door de autoriteiten zelf. Het is de vraag of huurlingen bewapend met drones dat wel kunnen.
Na een marathonspeech van de Democratische oppositieleider Hakeem Jeffries, sceptische Republikeinen die lang tegen dreigden te stemmen en lange nachten van onderhandelingen heeft Donald Trump eindelijk zijn One Big Beautiful Bill. Met deze wet, die hij later vandaag tijdens een speciale ceremonie ondertekent, kan hij zijn America First agenda nog verder uitvoeren en de rol van de federale overheid opnieuw definiëren.
Niet alleen de naam is Trumpiaans, dit omvangrijke pakket van bijna 1000 pagina's zit boordevol prioriteiten van de president. Van de financiering om illegale migranten massaal het land uit te zetten tot het terugdraaien van subsidies voor de groene energiesector, van belastingverlagingen waar voornamelijk rijkere Amerikanen van profiteren tot extra geld voor het leger om zijn luchtverdedigingssyteem Golden Dome realiteit te maken. Het zit er allemaal in.
Maar die grote uitgaven gaan gepaard met de grootste bezuinigingsoperatie op sociale zekerheid in jaren. De mantra waar de Republikeinen de laatste dagen mee de boer op gingen was promises made, promises kept, waarmee ze bedoelden dat Donald Trump met deze wet zijn verkiezingsbeloften nakomt. Maar een grote verkiezingsbelofte breekt hij wel degelijk: hij zou niet snijden in de zorgverzekering Medicaid, waarmee miljoenen Amerikanen met de laagste inkomens toch gezondheidszorg krijgen.
Volgens de ramingen van het onafhankelijke Congressional Budget Office (CBO), dat beleidsplannen doorrekent, dreigen door deze wet en andere bezuinigingen ongeveer 17 miljoen Amerikanen dwars door dit al rafelige zorgnet te vallen. En als je verder uitzoomt zie je dat verdere bezuinigingen vooral komen te liggen bij de aanpak van klimaatverandering en bij voedselhulp voor de armen. Ook moeten studenten meer betalen voor hun leningen en wordt het lastiger gemaakt deze kwijt te schelden. Iets wat nog een speerpunt was van de vorige president Biden.
Maar zelfs met al die rigoureuze bezuinigingen, hebben de Republikeinen met al die forse uitgaven een probleem met Amerika's creditcard. Er gaat simpel gezegd meer geld uit dan dat er binnenkomt. Daarom is het schuldenplafond verhoogd naar 5 biljoen dollar, normaal gesproken een doodzonde voor de doorgaans fiscaal-conservatieve Republikeinen. Een andere politieke nonstarter was het verhogen van de staatsschuld. Maar ook daar nemen de Republikeinen een ongekend risico, door die al torenhoge schuld nog eens te verhogen met 3,3 biljoen dollar over 10 jaar.
Het maakt nogmaals duidelijk dat in de MAGA-partij van Trump conservatieve dogma's optioneel zijn geworden. Trump vereist loyaliteit boven ideologie, dus is politieke lenigheid een overlevingsstrategie voor partijgenoten die liever kiezen voor de toorn van de kiezer later dan de toorn van de president nu.
Vroeg of laat zal de Amerikaanse kiezer, die eerder in peilingen aangaf geen groot fan te zijn van de wet, z'n oordeel vellen. Veel Amerikanen hebben vooral een probleem met de bezuinigingen en de hogere staatsschuld.
Zowel de Republikeinen als de Democraten staan te trappelen om het narratief te controleren, zeker in de aanloop naar de tussentijdse Congresverkiezingen volgend jaar. Staat Amerika echt "aan de vooravond van het Gouden Tijdperk", zoals Steve Scalise, een van de Republikeinse leiders in het Huis van Afgevaardigden beweert? Of is de vloer van het Congres inderdaad een 'plaats delict', zoals Hakeem Jeffries, de leider van de Democraten betoogt.
De Democraten, die sinds hun pak slaag in november nog steeds in de wildernis ronddolen, zien deze wet als een toegangskaartje naar hun beloofde land. Ze denken dat de wet zo gehaat zal zijn door kiezers dat ze zeker één en misschien wel beide kamers van het Congres kunnen terugveroveren op de Republikeinen.
President Trump gelooft daar uiteraard helemaal niets van, volgens hem zal deze wet leiden tot ongekende economische groei en zullen alle Amerikanen daarvan profiteren. De 47e president kreeg precies wat hij van zijn partij heeft gevraagd, tot op de dag nauwkeurig: één grote mooie wet die hij vandaag op the 4th of July, de Amerikaanse Onafhankelijkheidsdag, mag ondertekenen.
Zelfs zijn tegenstanders moeten toegeven dat dit een masterclass was in zijn Art of the Deal. De wet is zo omvangrijk dat we de gevolgen nog niet helemaal kunnen overzien. Maar zeker is dat Trump zijn politieke erfenis hiermee definitief heeft veiliggesteld.
De Amerikaanse president Trump ziet na een gesprek met de Russische president Poetin geen enkele beweging om de oorlog in Oekraïne te stoppen. "Ik ben geen stap verder gekomen met hem", zei hij.
De twee spraken elkaar een uur telefonisch, voor de zesde keer sinds Trump aantrad in januari. Over het gebrek aan vooruitgang zei Trump: "Ik ben daar niet blij mee."
Rond de tijd van het telefoongesprek voerde Rusland weer een aanval uit op Oekraïne. Russische drones bestookten doelen in Kyiv. In de hoofdstad waren op verschillende plekken explosies en branden. Na de drone-aanval zouden ook raketten zijn afgevuurd op Kyiv. Er zouden veertien gewonden zijn.
Deze week werd duidelijk dat de VS enkele wapenleveranties aan Oekraïne opschort. Volgens Trump is dat besloten omdat de eigen wapenvoorraden te veel zijn geslonken. Hij haalde uit naar zijn voorganger Biden. Die zou veel te veel hebben weggegeven.
Trump zei tegelijkertijd dat de VS Oekraïne niet de rug toekeert. "We werken met ze samen en proberen hen te helpen."
Topadviseur van het Kremlin Joeri Oesjakov zei dat Poetin Trump in het telefoongesprek heeft verteld dat Rusland zijn oorlogsdoelen blijft nastreven om de "onderliggende oorzaken" van het conflict op te lossen. De oplossing die het Kremlin voor ogen heeft, komt in feite neer op een volledige overgave van Oekraïne.
Moskou wil dat Oekraïne al het gebied dat Rusland illegaal heeft geannexeerd opgeeft, een neutrale status krijgt, geen lid wordt van de NAVO of andere militaire bondgenootschappen en ontwapent.
Maatschappelijke organisaties en gemeenten reageren kritisch en bezorgd op de instemming van de Tweede Kamer met de strengere asielwetten. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten laat weten "buitengewoon teleurgesteld" te zijn.
De VNG zegt te gaan proberen om de Eerste Kamer "te overtuigen van de onhaalbaarheid". De wetten zouden deels juridisch onhoudbaar zijn en "onwenselijke gevolgen hebben voor de uitvoering op lokaal niveau". Het ging in het bijzonder om het artikel uit de asielnoodmaatregelenwet dat de strafbaarstelling van illegaliteit regelt.
VluchtelingenWerk Nederland maakt zich ernstig zorgen over de gevolgen voor mensen op de vlucht. De wetgeving biedt volgens de organisatie geen uitkomst voor problemen rond asiel en opvang van vluchtelingen, en zal er niet voor zorgen dat er minder mensen asiel aanvragen in Nederland.
"De asielwetten bieden geen concrete oplossingen voor maatschappelijke problemen zoals de woningnood, de lange wachttijden in de asielprocedure en de tekorten in de asielopvang", aldus VluchtelingenWerk Nederland, dat de toon in het politieke asieldebat "enorm zorgelijk" noemt. De organisatie doet een dringend beroep op de Eerste Kamer om de wetten te verwerpen.
Ook Unicef Nederland spreekt zijn zorgen uit. "De impact op kinderen is ingrijpend, maar nergens blijkt dat hun belang serieus is meegewogen."
Unicef wijst erop dat bijvoorbeeld pleegkinderen van vluchtelingen hun pleegouders niet meer mogen nareizen. "Stel: je bent een kind dat zijn ouders is verloren door oorlog. Je woont nu bij je tante, die voor je zorgt als pleegouder. Toch mag je door deze wet niet naar Nederland komen om bij haar te zijn. Je blijft achter, alleen, zonder veilige plek, zonder familie."
Ook hekelt de kinderrechtenorganisatie het tweestatusstelsel. Kinderen moeten daardoor mogelijk langer in opvanglocaties blijven omdat de procedures complexer worden.
"Dit is geen toekomstbestendig asielbeleid, de belangen en de rechten van kinderen zijn overgeslagen en volledig genegeerd in deze wetgeving", zegt directeur Suzanne Laszlo van Unicef Nederland.
De Vereniging Asieladvocaten & -Juristen Nederland (VAJN) zegt dat er "welbewust meer chaos wordt gecreëerd". De VAJN voorziet dat de asielprocedures gaan vastlopen. "En ook de rechtspraak en advocatuur krijgen nog meer werk, terwijl de wetten in de praktijk niets oplossen", zegt een woordvoerder tegen persbureau ANP. Volgens haar is het beleid aan de toch al kwetsbare mensen, maar ook aan de gewone Nederlander, "niet meer uit te leggen".