Het Congolese leger zegt een staatsgreep te hebben verijdeld. Het huis van kandidaat-parlementsvoorzitter Kamerhe in Kinshasa werd aangevallen en ook was er een aanval op het paleis van president Tshisekedi.
Volgens brigadegeneraal en legerwoordvoerder Ekenge is de situatie nu onder controle. Dat zei hij in een korte toespraak op de staatstelevisie.
Ongeveer twintig gewapende mannen in militair uniform vielen het huis van Kamerhe aan, een bondgenoot van Tshisekedi. Ze werden tegengehouden door zijn lijfwachten. Bij een vuurgevecht werden twee bewakers en een aanvaller gedood. Volgens Ekenge zijn de daders gearresteerd.
Ongeveer gelijk met die aanval was op de Facebookpagina van de in de VS wonende oppositieleider Christian Malanga een livestream te volgen. Daarop waren gewapende mannen te zien in het presidentieel paleis. Ze zeiden president Tshisekedi uit zijn macht te willen zetten en haalden uit naar Kamerhe.
Ook Malanga zelf verscheen in die livestream. Geflankeerd door mannen in militair uniform zei hij "Felix, je bent weg, we komen je halen".
In december begon president Tshisekedi aan zijn tweede ambtstermijn in de Democratische Republiek Congo, ondanks beschuldigingen van fraude bij de verkiezingen.
Gisteren zou de voorzitter van het parlement worden gekozen, waarvoor Kamerhe een van de kandidaten was. Maar die verkiezing werd vrijdag plotseling uitgesteld vanwege ruzie binnen de partij van Tshisekedi.
Frankrijk denkt dat het recente geweld in Nieuw-Caledonië wordt opgestookt vanuit het buitenland. Dat zou gebeuren vanuit de voormalige Sovjet-staat Azerbeidzjan. Dat land steunt onafhankelijkheidsstrijders in Nieuw-Caledonië.
Bij de demonstraties de afgelopen dagen wapperde - tot veler verrassing - de nationale vlag van Azerbeidzjan naast die van Nieuw-Caledonië, hoewel het land op bijna 14.000 kilometer afstand ligt. Betogers liepen met T-shirts met de opdruk: "Groupe d'Initiative de Bakou" (GIB), een lobbyorganisatie van Azerbeidzjan. In de hoofdstad Nouméa zijn foto's van de Azerbeidzjaanse president Ilham Aliyev gesignaleerd.
De regering in Parijs spreekt van buitenlandse inmenging. Als het over Azerbeidzjan gaat: dat zijn geen sprookjesverhalen, dat gebeurt echt, zei minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin afgelopen week. "Een deel van de onafhankelijkheidsstrijders heeft afspraken heeft gemaakt met Azerbeidzjan."
De regering in Bakoe ontkent de aantijgingen en spreekt van "leugens en ongefundeerde beschuldigingen". Maar op Nieuw-Caledonië wordt er niet geheimzinnig over gedaan. Een maand geleden ondertekenden het parlement van het overzeese gebiedsdeel en het parlement van Azerbeidzjan een samenwerkingsverdrag. "We hebben hulp nodig en zien geen andere mogelijkheid dan ons tot andere landen te richten", zei de Caledonische parlementsvoorzitter Roch Wamytan.
Het is al bijna een week onrustig op de Franse eilandengroep ten oosten van Australië. Betogers gingen de straat op, er werd geschoten en brand gesticht, er waren harde confrontaties met de politie en overal zijn blokkades opgericht door gewapende betogers. Tot nu toe vielen zes doden.
De directe aanleiding voor het geweld zijn de Franse plannen om meer Fransen op Nieuw-Caledonië stemrecht te geven. De oorspronkelijke bewoners, de Kanaken, zijn bang dat ze daardoor aan invloed verliezen. Parijs vermoedt dat Azerbeidzjan die spanningen aangrijpt om het verzet tegen 'de Franse overheersing' aan te moedigen.
Volgens deskundigen is daar een politieke reden voor. Bij conflicten tussen Azerbeidzjan en Armenië de afgelopen jaren nam Frankrijk het altijd op voor Armenië. Vorig jaar beloofde Parijs nog militaire steun aan Armenië, "om zichzelf te verdedigen", zei de Franse minister van Buitenlandse Zaken destijds. "Het enige dat de machthebbers in Azerbeidzjan willen is wraak nemen op Parijs. De situatie in Nieuw-Caledonië interesseert ze niet'', zei historicus en Kaukasus-specialist Charles Urjewicz tegen Le Figaro.
Eén van de middelen daarvoor is de lobby-organisatie Groupe d'Initiative de Bakou. Die werd in juli vorig jaar opgericht in de Azerbeizdjaanse hoofdstad Bakou. Officieel is het doel van de organisatie om te strijden tegen kolonialisme en neokolonialisme.
Bij de oprichtingsvergadering waren onafhankelijkheidsstrijders aanwezig uit verschillende Franse landsdelen, zoals Nieuw-Caledonië, Martinique, Guyana en Polynesië. De GIB organiseert met regelmaat internationale bijeenkomsten om het Franse 'kolonialisme' aan de kaak te stellen. Afgelopen september gebeurde dat bijvoorbeeld bij de Verenigde Naties in New York.
Afgelopen week gaf de GIB een verklaring uit waarin 'het geweld van Frankrijk tegen burgers op Nieuw-Caledonië' wordt veroordeeld. 'Wij zijn solidair met onze Kanak-vrienden'. Het Instagram-account van de GIB is deels in het Frans geschreven en verspreidt onder meer de officiële verklaringen van Caledonische onafhankelijkheidsstrijders.
Onderzoeksjournalisten van de Franse tv-zender France 24 brachten in februari al in kaart hoe Azerbeidzjan al langer bezig is met een lastercampagne tegen Frankrijk.
In december zette Bakoe twee Franse diplomaten uit en werd een Fransman gearresteerd op verdenking van spionage. De maand ervoor verscheen een video met kritiek op de Olympische Spelen in Parijs, verspreid via sociale media en fake-websites. De verspreiders ervan hadden banden met Azerbeidzjan, concludeerden de Franse autoriteiten. En de maand daarvoor richtte het Azerbeidzjaanse parlement een steungroep op voor Corsica, waar ook wordt gestreden voor onafhankelijkheid van Frankrijk.
Volgens deskundigen lijken de acties van de autoriteiten in Bakoe precies op wat de Sovjet-autoriteiten vroeger deden en de Russische autoriteiten nu doen. Het is bijna politiek-historisch knip-en-plak-werk, zei de onafhankelijke Azerbeidzjaanse politicoloog Altay Goyushov tegen France 24. "Azerbeidzjan was vroeger een Sovjet-staat. De vader van president Aliyev was een KGB'er, net als Poetin. Ze doen elkaar na. De retoriek tegen het Westen, de methodes tegen tegenstanders, de tactieken op sociale media: het lijkt allemaal precies op elkaar."
Toevallig of niet, op spandoeken in Nieuw-Caledonië zijn de afgelopen week ook al leuzen in het Russisch gezien: "President Poetin, bevrijd ons".
Een buitenlandse militair is vanmiddag zwaargewond geraakt bij een parachutesprong op Texel. Dat bevestigt de Koninklijke Marechaussee aan de NOS. Het is nog niet duidelijk uit welk land de militair komt.
Omdat het gaat om een buitenlandse militair, is het nog niet bekend of het ging om een oefening of een recreatieve sprong. De Nederlandse Defensie is namelijk niet betrokken bij alle buitenlandse oefeningen.
Forensisch rechercheurs van de marechaussee gaan onderzoek doen. De buitenlandse militair is volgens de marechaussee gereanimeerd. Nadere details zijn niet bekendgemaakt.
Duikers die zochten naar een bijna zestig jaar vermiste Urker kotter, zijn gisteren op een ander, nog onbekend wrak gestuit. "Goed nieuws en slecht nieuws", zegt Cees Meeldijk, voorzitter van Stichting Onderzoek Maritieme Vermisten.
De onderzoekers zochten naar de UK58, een kotter die in januari 1966 van de radar verdween. Het schip en de vijf bemanningsleden zijn nooit teruggevonden. Wat er gebeurd is, is nog altijd onduidelijk. "Dat was altijd een groot vraagteken", zegt Willem Foppen, nabestaande van twee opvarenden, in Met het Oog op Morgen.
"Het was die week goed weer. Dus er was geen storm in het spel. Het vermoeden is altijd geweest dat ze of zijn overvaren of dat ze zijn vast blijven zitten met de netten, en dat daardoor het schip ondergetrokken is."
In Stavoren, waar een van de bemanningsleden vandaan kwam, ging ook een andere theorie rond, schrijft Omrop Fryslân.
"Onder andere dat ze misschien ontvoerd zouden zijn door Russen. Dat is in het leven gekomen doordat ze een paar weken voordat ze zijn vergaan bijna een aanvaring hebben gehad met een Russisch schip. De moeder kon niet accepteren dat haar zoon misschien dood was en dit verhaal is daarom altijd in leven gebleven", verklaart Foppen.
Nabestaanden van de bemanningsleden schakelden uiteindelijk de stichting in om decennia later alsnog antwoorden te krijgen. De duikers wisten dankzij onder meer archief- en sonaronderzoek al dat er een wrak ten noorden van Vlieland lag dat sterk op de kotter leek.
Gisteren was de expeditie. "Maar de duikers zagen letterlijk geen hand voor ogen", zegt Cees Meeldijk. "Dan kun je ook geen identificatie doen. Het voelde ook niet veilig. Je moet helder water hebben om zo'n wrak goed te kunnen identificeren."
Ten zuiden van de veronderstelde locatie van de UK 58 was het zicht wel goed en gingen de duikers het water in. Daar vonden ze een ander, onbekend wrak. "Ze hebben een schets gemaakt en het schip is opgemeten," zegt Meeldijk. "Met deze gegevens kunnen we in de archieven onderzoek doen om te kijken om welk schip het gaat."
Deze zomer gaan duikers opnieuw proberen het wrak van de UK 58 te bereiken. Foppen: "Hopelijk kunnen we dan eindelijk het boek sluiten. Dat we weten dat het schip inderdaad is vergaan."